Οι «διοικητικές πράξεις των δικαστικών αρχών που ενεργούν στο πλαίσιο της διοίκησης της δικαιοσύνης» και οι πράξεις των νομικών προσώπων διφυούς χαρακτήρα (Σύνθεση Δημοσίου Δικαίου-Διοικητικό Δίκαιο, 21 Μαρτίου 2016)
Α. Στο τέταρτο μάθημα της Σύνθεση Δημοσίου Δικαίου θα εξετασθεί, πρώτον, η ειδική κατηγορία των «διοικητικών πράξεων των δικαστικών αρχών που ενεργούν στο πλαίσιο διοίκησης της δικαιοσύνης», με συνοπτική παρουσίαση της πάγιας σχετικής νομολογίας (ΣτΕ Ολ 282, 285/1995, 124, 1866/2002, 212/2003, 1432/2004, 1654/2008). Περαιτέρω, θα αναλυθεί η απόφαση ΣτΕ Ολ 189/2007 [ΣτΕ Ολ 189] (που εκδόθηκε κατόπιν της παραπεμπτικής ΣτΕ 2978/2004 του Γ΄ Τμήματος), με την οποία έγινε δεκτό ότι τα πειθαρχικά συμβούλια των δικηγόρων δεν συνιστούν δικαστήρια ούτε όργανα ενταγμένα στη δικαστική οργάνωση του κράτους, αλλά πειθαρχικά όργανα της διοίκησης, οι αποφάσεις των οποίων υπόκεινται σε (ακυρωτικό) δικαστικό έλεγχο. Η συλλογιστική της Ολομέλειας στην απόφαση ΣτΕ Ολ 189/2007 διαρθρώνεται σε τρία σκέλη, που αντιστοιχούν στη διαδοχική εξέταση τριών διαφορετικών ζητημάτων. Πρόκειται για την αντισυνταγματικότητα του άρθρου 78 παρ. 3 του Κώδικα Δικηγόρων (ΝΔ 3026/1954), σύμφωνα με το οποίο αποκλειόταν η άσκηση αίτησης ακύρωσης κατά των αποφάσεων του Ανωτάτου Πειθαρχικού Συμβουλίου Δικηγόρων, το οποίο αποφαινόταν αμετακλήτως επί των πειθαρχικών ποινών των δικηγόρων, για τον ακυρωτικό χαρακτήρα της διοικητικής διαφοράς που προκαλούν οι αποφάσεις του εν λόγω Συμβουλίου και για τη συμβατότητα του τελικώς διαμορφούμενου συστήματος έννομης προστασίας προς την ΕΣΔΑ. Σημειώνεται ότι το ΝΔ 3026/1954 καταργήθηκε με τον Ν. 4194/2013, ΦΕΚ Α΄208, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ενώ το πειθαρχικό δίκαιο των δικηγόρων ρυθμίζεται στα άρθρα 139-159 του νέου Κώδικα. Βλ. και αποφάσεις ΣτΕ 3035/2009, 1923/2014.
Για τις αποφάσεις ΣτΕ 2978/2004 και Ολ 189/2007, βλ., ενδεικτικά, τα εξής: Σ. Βλαχόπουλου, Θέματα δικαστικών λειτουργών και προσβολή πράξεων δικαστικών οργάνων στη νομολογία του Γ΄Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, ΕφημΔΔ 2011, σ. 800· Κ. Γώγου, Παρατηρήσεις στην ΣτΕ 2978/2004, ΤοΣ 2006, σ. 224· του ιδίου, Παρατηρήσεις στην απόφαση ΣτΕ Ολ 189/2007, ΤοΣ 2007, σ. 891· Ε. Πρεβεδούρου, Η έννοια του δικαστικού οργάνου στην πρόσφατη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Χαριστήριο εις Λ. Θεοχαρόπουλο και Δ. Κοντόγιωργα-Θεοχαροπούλου, Θεσσαλονίκη, 2009, τόμος Ι, σ. 589.
Β. Στο δεύτερο μέρος του μαθήματος θα εξετασθούν οι πράξεις των νομικών προσώπων διφυούς χαρακτήρα και θα αναλυθεί η ειδική κατηγορία των πράξεων με αντικείμενο την παραχώρηση δικαιωμάτων επί κοινοχρήστων. Βλ. συναφώς την ανάρτηση www.prevedourou.gr, Πράξεις παραχώρησης ιδιαίτερων δικαιωμάτων επί κοινοχρήστων πραγμάτων: ΣτΕ 3860/2002, Ολ 891/2008, Ολ 2403/2014, 646/2015, 3944/2015, Oλ 2560/2015 (Σύνθεση Δημοσίου Δικαίου 23-11-2015). Από τις αποφάσεις της θεματικής αυτής θα εξετασθούν η ΣτΕ 3860/2002 και η Ολ 891/2008.