Εμβάθυνση Δημοσίου Δικαίου
2ο Φροντιστηριακό μάθημα
Ι. Με αίτηση που άσκησαν στις 7 Νοεμβρίου 1998 ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ο Δήμος Κασσάνδρας και το σωματείο «Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης» ζήτησαν την ακύρωση οικοδομικής άδειας προς ανέγερση κατοικίας σε έκταση ευρισκόμενη στο Δάσος «Σταυρονικήτα» Χαλκιδικής. Η άδεια αυτή, η οποία εκδόθηκε από την αρμόδια πολεοδομική αρχή, στηριζόταν σε βασιλικό διάταγμα του 1965 με το οποίο το πρώτον επετράπη η δόμηση εντός περιοχής με δάσος πεύκης, χωρίς να έχει προηγηθεί η έκδοση ρυμοτομικού διατάγματος που μετέβαλε τον δασικό χαρακτήρα της περιοχής σε οικιστικό. Ειδικότερα, με το εν λόγω διάταγμα καθορίστηκαν ζώνες και όροι δόμησης (ελάχιστα όρια επιφάνειας των οικοπέδων, ανώτατος αριθμός οικοπέδων ανά νησίδα, το ελάχιστο πλάτος των αποστάσεων μεταξύ των νησίδων, κάλυψη, ύψος, ελάχιστη απόσταση της οικοδομής από τα όρια του οικοπέδου κ.λπ.) σε ιδιωτική δασική έκταση κειμένη εκτός εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως.
Με την αίτηση ακύρωσης προβλήθηκε ότι το διάταγμα αυτό είχε εκδοθεί καθ’ υπέρβαση των εξουσιοδοτικών διατάξεων του από 17.7/16.8.1923 ν.δ., οι οποίες, και πριν από την ισχύ του Συντάγματος του 1975, δεν επέτρεπαν, ενόψει και της ειδικής περί δασών νομοθεσίας, την οικιστική αξιοποίηση δασών και δασικών εκτάσεων. Ο Α, κύριος της οικείας έκτασης και δικαιούχος της οικοδομικής άδειας, άσκησε παρέμβαση με την οποία προέβαλε ότι α) η αίτηση ακύρωσης, κατά το μέρος που αφορούσε τον Δήμο Κασσάνδρας, έπρεπε να απορριφθεί ως ασκηθείσα άνευ εννόμου συμφέροντος, λόγω προγενέστερης αποδοχής των προσβαλλομένων πράξεων, δεδομένου ότι ο Δήμος ουδέποτε είχε αμφισβητήσει τις πολυάριθμες οικοδομικές άδειες που είχαν εκδοθεί στην περιοχή κατά το χρονικό διάστημα από το έτος 1980 έως και το 1998, β) το Δικαστήριο δεν μπορούσε να προβεί σε παρεμπίπτοντα έλεγχο του κύρους του βασιλικού διατάγματος του 1965, δεδομένου ότι αυτό είχε ατομικό και όχι κανονιστικό χαρακτήρα και γ) ο παρεμπίπτων έλεγχος της νομιμότητας του ανωτέρω διατάγματος μετά την παρέλευση τεσσάρων περίπου δεκαετιών από την έκδοσή του, επ’ ευκαιρία προσβολής οικοδομικής άδειας που εκδόθηκε κατ’ εφαρμογή των διατάξεών του, αντέκειτο στις αρχές της ασφάλειας του δικαίου και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης.
Ερωτάται : 1) Έχει το σωματείο «Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης» έννομο συμφέρον για την άσκηση της αίτησης ακύρωσης; Έχει ο Α έννομο συμφέρον να παρέμβει στη δίκη; 2) Ευσταθούν ή όχι οι ισχυρισμοί του Α και γιατί;
[Με βάση το θέμα των εξετάσεων Φεβρουαρίου 2012]
ΙΙ. Ο Χ με αίτησή του στο Πολεοδομικό Γραφείο Θεσσαλονίκης ζητεί να εκδοθεί πράξη κατεδάφισης αυθαίρετων κτισμάτων στην οικοδομή που βρίσκεται σε οικόπεδο όμορο με αυτό της κατοικίας του. Στην αίτησή του αναφέρει ότι στο πλαίσιο αυτοψίας εκ μέρους της αρμόδιας αρχής διαπιστώθηκε η περίκλειση δύο ημιυπαίθριων χώρων στο ισόγειο της γειτονικής του οικοδομής και η αυθαίρετη αλλαγή χρήσης των χώρων στάθμευσης του ημιυπογείου με την μετατροπή τους σε κατοικίες. Ωστόσο, ο Προϊστάμενος του παραπάνω Πολεοδομικού Γραφείου απορρίπτει την αίτησή του, υποστηρίζοντας ότι ο κύριος των αυθαιρέτων Ψ είχε ζητήσει την υπαγωγή των χώρων αυτών στις διατάξεις για την «τακτοποίηση» των παραβάσεων (άρθρο 5 ν. 3843/2010) και ότι ο νόμος προβλέπει την αναστολή, μετά την υποβολή των σχετικών με την τακτοποίηση νόμιμων δικαιολογητικών, της επιβολής οποιουδήποτε προστίμου και οποιασδήποτε διαδικασίας επιβολής κυρώσεων.
Ο Χ προσβάλλει την αρνητική απάντηση του Προϊσταμένου, υποστηρίζοντας ότι οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 ν. 3843/10 είναι αντισυνταγματικές. Η Διοίκηση αποκρούει την αίτηση, υποστηρίζοντας ότι η προσβαλλόμενη πράξη εκδόθηκε κατά δέσμια αρμοδιότητα, επομένως στερείται εκτελεστότητας, γεγονός που καθιστά την επίδικη αίτηση απαράδεκτη. Ακόμη, ο κύριος των αυθαιρέτων Ψ παρεμβαίνει στην δίκη και προτείνει την έλλειψη έννομου συμφέροντος του αιτούντα, ο οποίος είχε κάνει χρήση προγενέστερης ευνοϊκής ρύθμισης και είχε «τακτοποιήσει» την μετατροπή ενός ημιυπαίθριου χώρου σε δωμάτιο στον πρώτο όροφο της κατοικίας του. Επιπλέον, ο παρεμβαίνων Ψ υποστηρίζει ότι τυχόν ευδοκίμηση της αίτησης ακύρωσης θα επιφέρει δραστικό περιορισμό στο δικαίωμά του στην ιδιοκτησία.
Αναλύστε και αξιολογήστε τα επιχειρήματα των διαδίκων.
[Με βάση το θέμα των εξετάσεων Φεβρουαρίου 2013]