Πρακτικό θέμα εξετάσεων Ιουνίου 2014 στο Γενικό Διοικητικό Δίκαιο
Η εκλογή καθηγητών ξένων γλωσσών στη Σχολή Ικάρων πραγματοποιείται μετά από πρόταση του εκπαιδευτικού συμβουλίου της Σχολής Ικάρων, το οποίο συγκροτείται από καθηγητές της Σχολής στα οικεία αντικείμενα και εισηγείται τον διορισμό ή την παύση καθηγητών, εκπαιδευτών και διδασκάλων, και απόφαση του πενταμελούς συμβουλίου, το οποίο αποτελείται μόνον από στρατιωτικούς (δύο Διευθυντές του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας [ΓΕΠ], τον Διοικητή της Σχολής Ικάρων, τον Διευθυντή της Διεύθυνσης Πολιτικού Προσωπικού ΓΕΠ και έναν Σμήναρχο του ΓΕΠ). Η απόφαση του εν λόγω συμβουλίου είναι υποχρεωτική για τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας που εκδίδει και την απόφαση περί διορισμού. Με κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ) της 10.3.2000 των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Εθνικής Άμυνας προκηρύχθηκαν προς πλήρωση 4 κενές οργανικές θέσεις καθηγητών της Αγγλικής Γλώσσας. Αιτήσεις συμμετοχής κατέθεσαν, μεταξύ άλλων, η Α και ο Β. Το εκπαιδευτικό συμβούλιο της Σχολής Ικάρων, με το από 6.7.2000 πρακτικό του, προέβη στην αξιολόγηση των υποψηφίων για τις 4 θέσεις καθηγητών της Αγγλικής Γλώσσας, στην οποία η Α κατετάγη, με βάση τα προσόντα της, τέταρτη, ενώ ο Β κατετάγη όγδοος. Ως προς την υποψηφιότητα της Α αναφέρεται στο εν λόγω πρακτικό ότι είναι πτυχιούχος του Τμήματος της Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών με βαθμό 8,25, κάτοχος Master στη Γλωσσολογία του Πανεπιστημίου York της Αγγλίας, έχει διδάξει Γλωσσολογία και Γενικά Αγγλικά σε πανεπιστήμια και κολλέγια και έχει διδακτική εμπειρία στη Σχολή Ικάρων, διακρίνεται δε για την επιστημονική της κατάρτιση, τη διδακτική της ικανότητα, την προσήλωσή της στο διδακτικό έργο και για το ήθος της». Στη συνέχεια, επελήφθη το πενταμελές συμβούλιο, το οποίο, στο από 14.7.2000 πρακτικό του, αναφέρει ότι μετά την εισήγηση του εισηγητή, τη συνέντευξη των υποψηφίων και τη μελέτη των δικαιολογητικών τους, μετέβαλε τη σειρά κατάταξης των υποψηφίων όπως την είχε καθορίσει το εκπαιδευτικό συμβούλιο στο από 6.7.2000 πρακτικό και κατέταξε τέταρτο τον Β ενώ την Α σε θέση εκτός της πρώτης τετράδας. Κατόπιν αυτού, εκδόθηκε η από 1.8.2000 απόφαση της Ειδικής Γραμματέως του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας με την οποία προσελήφθησαν, μεταξύ άλλων, τέσσερις καθηγητές της Αγγλικής Γλώσσας στη Σχολή Ικάρων, στους οποίους περιλαμβάνεται ο Β κατά παράλειψη της Α.Με προσφυγή που άσκησε ενώπιον της Ειδικής Γραμματέως, η Α ζητεί την ανάκληση της από 1.8.2000 απόφασης, επικαλούμενη παρανομία του από 14.7.2000 πρακτικού α) λόγω έλλειψης αιτιολογίας, β) επειδή συνετάγη από τον ίδιο τον πρόεδρο του συμβουλίου, εφόσον η γραμματέας απουσίαζε με νόμιμη άδεια και γ) επειδή η συνέντευξη των υποψηφίων δεν προβλέπεται από τις σχετικές διατάξεις.
Ερωτάται:
1) Ποιά η νομική φύση των από 10.3.2000, 6.7.2000, 14.7.2000 και 1.8.2000 πράξεων;
2) Ευσταθούν οι ισχυρισμοί της Α όσον αφορά την παρανομία της πράξης; Υπάρχει αρμοδιότητα της Ειδικής Γραμματέως; Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, τι οφείλει να πράξει όσον αφορά την προσφυγή της Α;
Απαντήσεις
1. Η νoμική φύση των πράξεων
ΚΥΑ: κανονιστική πράξη, ως προκήρυξη (0,25μ)
Πρακτικό της 6.7.2000: πρόταση, μη εκτελεστή πράξη, βλ. άρθρο 20 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (0,25μ)
Πρακτικό της 14.7.2000: εκτελεστή ατομική πράξη (σωρευτική) (0,25μ)
Απόφαση της 1.8.2000: εκτελεστή ατομική πράξη (σωρευτική) (0,25μ)
2.Οι τρεις ισχυρισμοί της Α όσον αφορά την παρανομία του πρακτικού της 14.7.2000 δεν ευσταθούν:
α) το πρακτικό είναι αιτιολογημένο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που αναφέρονται στην άσκηση (0,5 μ).
β) η έλλειψη γραμματέως δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της σύνθεσης του οργάνου. Ο γραμματέας δεν αποτελεί μέλος του συλλογικού διοικητικού οργάνου, εν προκειμένω του συμβουλίου, οπότε η παρουσία του ή μη στις συνεδριάσεις δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της σύνθεσης του οργάνου. Οι κανόνες για τη συγκρότηση, τη σύνθεση και τη λειτουργία των συλλογικών οργάνων που θεσπίζει ο ΚΔΔ/σίας δεν έχουν εφαρμογή στον γραμματέα, ο οποίος δεν είναι μέλος του οργάνου και δεν έχει τη δυνατότητα έκφρασης γνώμης επί των υποθέσεων που συζητούνται και, συνεπώς, δεν συντελεί στη λήψη των αποφάσεων του οργάνου. Επομένως, οποιοσδήποτε λόγος σχετικός με το πρόσωπό του δεν επιδρά στη νόμιμη συγκρότηση ή σύνθεση του οργάνου (Επ. Σπηλιωτόπουλος, Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, Νομική Βιβλιοθήκη, 14η έκδοση, αρ. περ. 131). Ο ρόλος του συνίσταται στη διευκόλυνση της λειτουργίας του συλλογικού οργάνου με τη διενέργεια προπαρασκευαστικών πράξεων (πρόσκληση των μελών του οργάνου σε συνεδρίαση) και υλικών ενεργειών (τήρηση πρακτικών), είναι δηλαδή επικουρικός, και δεν επηρεάζει το περιεχόμενο της κρίσης του οργάνου. Εν προκειμένω, την τήρηση πρακτικών των επίμαχων συνεδριάσεων ανέλαβε ο πρόεδρος του οργάνου, πράγμα που δεν επηρεάζει τη νομιμότητά τους (1μ).
γ) στην προκείμενη διαδικασία επιλογής τεσσάρων μεταξύ περισσοτέρων υποψηφίων όχι μόνον δεν απαγορεύεται, αλλά επιβάλλεται ήδη εκ του Συντάγματος (ά. 20 παρ. 2) η κλήση των υποψηφίων σε ακρόαση, ενόψει του γεγονότος ότι η εκδιδόμενη πράξη μοιραία θα έχει δυσμενή χαρακτήρα για ορισμένους εξ αυτών, επιφέροντας τον αποκλεισμό τους από την επιλογή. Σε κάθε περίπτωση, η συνέντευξη των ενδιαφερομένων κατά τη διαδικασία επιλογής αποτελεί γενική εφαρμογή του δικαιώματος προηγούμενης ακρόασης που τηρείται για λόγους χρηστής διοίκησης, συνδέεται δε με την ορθή και σύννομη άσκηση της προκείμενης αρμοδιότητας του πενταμελούς συμβουλίου. Πρόκειται για οικειοθελή τήρηση τύπου (1μ).
δ) το πρακτικό του πενταμελούς συμβουλίου είναι παράνομο, για λόγο που δεν προβάλλει η προσφεύγουσα. Για την εκλογή καθηγητών ξένων γλωσσών το εκπαιδευτικό συμβούλιο είναι αρμόδιο για την υποβολή πρότασης, όπως ρυθμίζεται στο άρθρο 20 παρ.1 και 2 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και επομένως το πενταμελές συμβούλιο, ως αποφασίζον όργανο, δεν μπορεί να εκδώσει πράξη με διαφορετικό περιεχόμενο από αυτό της πρότασης του εκπαιδευτικού συμβουλίου, η μόνη δε δυνατότητα που διαθέτει είναι να μην αποδεχθεί την πρόταση με ειδική προς τούτο αιτιολογία (1,5μ).
Η ειδική γραμματέας έχει αρμοδιότητα έκδοσης [και ανάκλησης] της απόφασης διορισμού εφόσον έχει προηγηθεί μεταβίβαση αρμοδιότητας από τον υπουργό με την έκδοση σχετικής κανονιστικής πράξης (άρθρο 9 ΚΔΔ/σίας) (1μ).
Η ειδική γραμματέας έχει διακριτική ευχέρεια να ανακαλέσει την παράνομη πράξη, σύμφωνα με τη γενική αρχή που διέπει την ανάκληση των παράνομων διοικητικών πράξεων (1μ).