Εφαρμογή της αρχής ne bis in idem και επί επιβολής πλειόνων διοικητικών κυρώσεων: ΣτΕ 1091/2015
Με την απόφαση ΣτΕ 1091/2015 [ΣτΕ 1091.2015] το Δ΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε ότι η αρχή ne bis in idem που κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 παρ. 1 του 7ου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Σ.Δ.Α.), έχει εφαρμογή όχι μόνον επί ποινικών κυρώσεων αλλά και σε περιπτώσεις που από τη σχετική νομοθεσία προβλέπεται η επιβολή σοβαρών διοικητικών κυρώσεων, όπως είναι τα πρόστιμα μεγάλου ύψους (για τα κριτήρια χαρακτηρισμού μιας υποθέσεως ως ποινικής κατά την Ε.Σ.Δ.Α. βλ. Ε.Δ.Δ.Α., απόφαση της 8.6.1975, Engel and Others κατά Ολλανδίας). Σύμφωνα δε με την ανωτέρω διάταξη, δεν είναι επιτρεπτή, ως αντικείμενη στην αρχή non bis in idem, η επιβολή περισσοτέρων διοικητικών κυρώσεων από διαφορετικές διοικητικές αρχές για την αυτή παράβαση. Συντρέχει δε ταυτότητα παραβάσεως, κατά την έννοια του άρθρου 4 του 7ου Πρωτοκόλλου, όταν βάση για την επιβολή των διαφόρων κυρώσεων αποτελούν τα αυτά κατά τα ουσιώδη στοιχεία τους πραγματικά περιστατικά, τα οποία παρουσιάζουν ενότητα τόπου και χρόνου και στα οποία εμπλέκεται το ίδιο υπαίτιο πρόσωπο, ανεξαρτήτως του νομικού χαρακτηρισμού που τους δίδεται από τις οικείες διατάξεις (Ε.Δ.Δ.Α., αποφάσεις της 10.2.2009, Zolotoukhine κατά Ρωσίας, σκ. 82-84, της 16.6.2009, Ruotsalainen κατά Φινλανδίας σκ. 49 επ.). Σε περίπτωση, επομένως, που η αυτή παράβαση, υπό την έννοια που εκτίθεται ανωτέρω, είναι δυνατόν να κολασθεί κατ’ επίκληση περισσοτέρων νομικών βάσεων, εάν μία από τις κατ’ αρχήν αρμόδιες αρχές επιληφθεί της υποθέσεως και εκδώσει πράξη επιβολής κυρώσεως, η οποία οριστικοποιείται είτε λόγω μη ασκήσεως κατ’ αυτής ενδίκου βοηθήματος, είτε λόγω απορρίψεως του ασκηθέντος ενδίκου βοηθήματος, δεν είναι επιτρεπτή η επιβολή κυρώσεως για την ίδια παράβαση και από άλλη διοικητική αρχή, τυχόν δε εκδοθείσα πράξη επιβολής κυρώσεως και από την αρχή αυτή είναι ακυρωτέα για παράβαση της αρχής non bis in idem. Εν προκειμένω, για τα ίδια πραγματικά περιστατικά (προβολή συγκεκριμένης εκπομπής) επιβλήθηκαν σε τηλεοπτικό σταθμό πρόστιμα του Ε.Σ.Ρ. για παράβαση των διατάξεων του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας (π.δ. 77/2003) και πρόστιμο της Α.Δ.Α.Ε. για παράβαση της νομοθεσίας περί απορρήτου των επικοινωνιών. Μειοψήφησε ο Σύμβουλος Ε. Αντωνόπουλος, ο οποίος υποστήριξε την άποψη ότι δεν συντρέχει παράβαση της αρχής non bis in idem, σε περίπτωση που επιβάλλονται περισσότερες διοικητικές κυρώσεις για τα αυτά μεν πραγματικά περιστατικά, αλλά για διαφορετική αιτία, όταν, δηλαδή, δεν ταυτίζονται τα έννομα αγαθά που προστατεύονται από τις οικείες διατάξεις και οι σκοποί που επιδιώκονται με αυτές (πρβλ. ΣτΕ 3345/2002, 2256/22005, 715/2013).